ผู้แต่ง :: ผศ.ทนงค์ ลำประไพ และนางสาวนารีรัตน์ พลบจิตต์

ชื่อผู้วิจัย : ผศ.ทนงค์ ลำประไพ และนางสาวนารีรัตน์ พลบจิตต์
ปริญญา : พุทธศาสตรมหาบัณฑิต(การบริหารจัดการคณะสงฆ์)
วันสำเร็จการศึกษา : 2553

บทคัดย่อ

    การวิจัย เรื่องการใช้ปัจจเวกขณวิธี ในการดำเนินชีวิตประจำวันของประชาชน มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อศึกษา เพื่อศึกษาแนวคิด ปัจจเวกขณวิธี (การพิจารณาการบริโภคปัจจัย 4) ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตแบบพอเพียงของประชาชน และ เพื่อให้ทราบปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตตามแนวการใช้ปัจจเวกขณวิธีในการดำเนินชีวิตประจำวันของประชาชน กลุ่มตัวอย่างคือประชากรใน ตำบลลำไทร อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา รวมทั้งสิ้น 400 คน

จากผลการวิจัยพบว่า

     1) พบว่า การนำหลักธรรมทางศาสนามาใช้เป็นหลักในการดำเนินชีวิตซึ่งได้แก่ แนวคิดเกี่ยวกับปัจจเวกขณวิธีตามหลักพระพุทธศาสนา คือ องค์ความรู้เพื่อการศึกษาทำความเข้าใจเกี่ยวกับการบริโภคปัจจัย 4 ในการดำรงชีพซึ่งเป็นที่สนใจของผู้แสวงหาทางเลือกในการดำเนินชีวิตในยุคปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาว่าตนเองจะมีชีวิตรอดอย่างมีคุณภาพได้แนวคิดเกี่ยวกับปัจจเวกขณวิธีตามหลักพระพุทธศาสนาโดยจะพิจารณาในส่วนต่างๆ ดังนี้

     (1) การพิจารณาการบริโภคเครื่องนุ่งห่ม พระพุทธเจ้าตรัสสอนให้พิจารณาเกี่ยวกับเครื่องนุ่งห่มว่า ผ้าทุกผืนที่พระภิกษุใช้นุ่งห่ม ไม่ว่าจะ เป็นจีวร สบง อังสะ สังฆาฏิ เหล่านี้เป็นต้น จีวรที่เราใช้สอยกันเป็นเพียงวัตถุธาตุ และพระภิกษุที่บริโภคจีวรก็เป็นเพียงวัตถุการใช้เครื่องนุ่งห่มนั้นก็เพื่อจะบำบัดความหนาว

     (2) การพิจารณาการบริโภคอาหาร การบริโภคอาหารเป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการดำรงชีวิต พระพุทธศาสนามีหลักคำสอนเรื่องการบริโภคอาหาร ต้องอาศัยหลักพิจารณาเพื่อให้เกิดความเข้าใจถึงวัตถุประสงค์ของการบริโภคอาหาร

    (3) การพิจารณาการบริโภคที่อยู่อาศัย เรื่องที่อยู่อาศัยก็เป็นสิ่งสำคัญอย่างมากในพระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าทรงสอนให้พิจารณาถึงวัตถุประสงค์ และประโยชน์ที่พึงประสงค์จากการใช้เสนาสนะ จะต้องปฏิบัติตามหลักคำสอนที่ทรงให้พิจารณาด้วยอุบายวิธีแยบคายและต้องการให้มีการพิจารณาอยู่บ่อยๆ เพื่อค่อยๆ ปรับจิตใจให้ยอมรับความจริง

     (4) การพิจารณาการบริโภคยารักษาโรค การใช้ยารักษาโรคในพุทธศาสนา ก็เพื่อระงับอาพาธหรือโรคต่างๆ อันเป็นบ่อเกิดแห่งทุกขเวทนา จะต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ จนมั่นใจว่าเมื่อบริโภคแล้ว ทุกขเวทนาในตนจะถูกระงับอย่างแท้จริง

2) พบว่าปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตตามแนวการใช้ปัจจเวกขณวิธีในการดำเนินชีวิตประจำวันของประชาชน ดังนี้

     (1) จากผลการวิจัยพบว่า ประชาชน ในตำบลลำไทร อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้นำปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตตามแนวการใช้ปัจจเวกขณวิธีในการดำเนินชีวิตประจำวันของประชาชน ด้านความรู้จักพอประมาณตามมีตามได้ มีการพิจารณาตามมีตามได้ หรือ ยถาลาภสันโดษ หมายถึง เป็นผู้สันโดษตามมีตามได้ทั้งดีและไม่ดี

     (2) ประชาชน ในตำบลลำไทร อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้นำปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตตามแนวการใช้ปัจจเวกขณวิธีในการดำเนินชีวิตประจำวันของประชาชน ด้านความรู้จักพอประมาณตามกำลัง มีการประกอบอาชีพไม่ว่าจะเป็นอาชีพอะไรก็ตามต้องสร้างความเชื่อมั่นขึ้นในตนเองโดยการพิจารณากำลังของเราว่าเราควรทำอย่างไร หรือมากเท่าไรจึงจะทำให้งานของเราสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี

     (3) ประชาชน ในตำบลลำไทร อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้นำปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตตามแนวการใช้ปัจจเวกขณวิธีในการดำเนินชีวิตประจำวันของประชาชน ด้านความรู้จักพอประมาณตามความสามารถ มีการพิจารณาตามความสามารถ หมายถึง การรู้จักประมาณตน คือ การไม่ทะเยอทะยานจนเกินตัวหาเลี้ยงชีพตามความสามารถอย่างสม่ำเสมอเป็นคนไม่ประมาทในอาชีพ การงาน และหน้าที่ เป็นอยู่อย่างมีสัมปชัญญะ