บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ คือ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับความเชื่อในพระพุทธศาสนาเถรวาท (๒) เพื่อศึกษาความเชื่อการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดที่มีต่อประชาชนในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย (๓) ศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดที่มีต่อประชาชนในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยแบบผสมผสานทั้งเชิงคุณภาพ และเชิงปริมาณ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา เอกสารที่เกี่ยวข้อง โดยสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูล จำนวน ๑๒ ท่าน และข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน ๓๘๐ คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ คือ ค่าเฉลี่ยร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการหาค่าความสัมพันธ์แบบ T-test จากนั้นนำข้อมูลมาวิเคราะห์ในเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ผลการศึกษา พบว่า

   ๑) ศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับความเชื่อในพระพุทธศาสนาเถรวาท นั้นเกิดจากความคิดและความเชื่อทางศาสนา ด้านหลักศรัทธา ๔ หลักเจดีย์ ๔ หลักอนุสสติ ๑๐ ต่อมามีการประยุกต์ใช้ทั้งทางด้านวัตถุธรรมและประเพณีนิยมที่เข้ามาเกี่ยวข้องในความเชื่อเกี่ยวกับการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิด ซึ่งมีผลต่อการปฏิบัติ คือ อามิสบูชา และปฏิบัติบูชา เป็นคำสอนทางพระพุทธศาสนา

             ๒) ศึกษาความเชื่อการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดที่มีต่อประชาชนในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย พบว่า ประชาชนในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย มีความเชื่อว่า การบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิด มีผลในด้านพุทธคุณ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( =๔.๕๓)             ด้านความศักดิ์สิทธิ์ โดยรวมอยู่ในระดับมาก ( = ๔.๔๘) ด้านจิตใจ โดยรวมอยู่ในระดับดีมากที่สุด    ( =๔.๕๐) ด้านเผยแผ่พระพุทธศาสนาโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( = ๔.๔๖) ด้านครอบครัวโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( =๔.๔๖) ด้านชุมชน โดยรวมอยู่ในระดับมาก ( =๔.๒๐) และด้านสังคม โดยรวมอยู่ในระดับดีมาก ( = ๔.๓๕) โดยการปฏิบัติตามคำสอนทางพระพุทธศาสนา สังคมจะอยู่เป็นกันอย่างสงบสุขได้ เนื่องจากทุกคนในสังคมได้นำคำสอนทางพระพุทธศาสนามาปฏิบัติให้เกิดผลหรือเกิดประโยชน์สูงสุดและทุกคนควรร่วมมือกันรักษาพระพุทธศาสนาให้คงอยู่คู่สังคมไทย

             ๓) ศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดที่มีต่อประชาชนในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย พบว่า ประชาชนในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ทั้งเพศชายและเพศหญิง มีความเชื่อการบูชาพระพุทธรูปประจำวันเกิดไม่แตกต่างกัน เพราะได้ยึดมั่นในพระพุทธศาสนา ส่งผลในทางที่ดีต่อบุคคลที่ให้ความเคารพศรัทธา สามารถนำพาชีวิตไปสู่ความสุข แล้วนำคำสอนมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เมื่อคนในสังคมร่วมปฏิบัติตามคำสอนในทางพระพุทธศาสนากันอย่างต่อเนื่อง สังคมจึงพบความสงบสุขในที่สุด