ประวัติวิทยาลัยพระธรรมฑูต

โครงการฝึกอบรมพระธรรมทูตสายต่างประเทศได้จัดขึ้นร่วมกันทั้งสองนิกาย ระหว่าง มหานิกายและธรรมยุติกนิกาย ในปี พ.ศ. ๒๕๐๙ – ๒๕๑๐ และได้หยุดลงด้วยเหตุปัจจัยจําเป็น บางประการ แต่ความต้องการพระธรรมทูตไปต่างประเทศกลับเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะ ในประเทศสหรัฐอเมริกา งานเผยแผ่พระพุทธศาสนาเริ่มเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๓ แล้วมีการตั้งวัดเป็น บ้านเล็กๆ หลังหนึ่ง เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม ๒๕๑๔ ต่อมาวัดไทยเริ่มมีจํานวนมากขึ้น โดยเฉพาะ เมืองใหญ่ ๆ เช่น นิวยอร์ก วอชิงตัน ดีซี ชิคาโก ลอสแองเจลิส เมื่อพระสงฆ์ไทยไปเผยแผ่พระพุทธ ศาสนาต่างแดนมากขึ้น แต่ทว่าการจัดฝึกอบรมได้ชะงักลงไปแล้ว มหาเถรสมาคมภายใต้การ สนับสนุนของกรมการศาสนา จึงให้มีการรื้อฟื้นโครงการนี้ขึ้นมาใหม่ มอบให้สมเด็จพระพุฒา จารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) กรรมการมหาเถรสมาคม เป็นกรรมการอํานวยการฝึกอบรมพระสงฆ์ มหานิกาย และสมเด็จพระพุทธชินวงศ์ (ประจวบ กนตาจาโร) กรรมการมหาเถรสมาคม เป็น กรรมการอํานวยการฝึกอบรมพระสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย พระมหาเถระทั้งสองได้มอบภาระงาน นี้ แก่มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยและมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยโดยลําดับเป็นหน่วย งานดําเนินการ กรมการศาสนาสนับสนุนงบประมาณจํานวนแห่งละสองแสนกว่าบาทในการ ดําเนินการโครงการ นี้ จึงเริ่มมีการฝึกอบรมเป็นรูปธรรมอย่างจริงจังอีกครั้งหนึ่ง นับตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๘ จนถึงปัจจุบัน โดยมีวัตถุประสงค์ใกล้เคียงกันในการดําเนินงานคือ

๑. เพื่อฝึกอบรมพระธรรมทูตให้มีความรู้ความสามารถ จริยาวัตรอันงดงาม และความ มั่นใจในการปฏิบัติศาสนกิจในต่างประเทศยิ่งขึ้น
๒. เพื่อเตรียมพระธรรมทูต ผู้มีคุณสมบัติเหมาะสมส่งไปต่างประเทศ
๓. เพื่อสนองงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศของคณะสงฆ์ไทย

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (มจร) ได้จัดให้มีการฝึกอบรมพระธรรมทูต สายต่างประเทศ ปีละ ๑ ครั้ง เริ่มอบรม รุ่นที่ ๑ ปี พ.ศ. ๒๕๓๘ จํานวนผู้ผ่านการอบรม ๔๙ รูป มีการอบรมตลอดมาถึงรุ่นที่ ๒๐ ตรงกับปี พ.ศ. ๒๕๕๓ ในรุ่นนี้มีจํานวนผู้ผ่านการอบรม ๖๘ รูป

การจัดตั้งวิทยาลัยพระธรรมทูต

ตามที่มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้มีประกาศมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลง กรณราชวิทยาลัย เรื่อง การแบ่งส่วนงาน พ.ศ. ๒๕๕๖ ในราชกิจจานุเบกษา หน้าที่ ๓๗ ข้อ ๔ (๑๕) ประกาศ ณ วันที่ ๒๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๖

วิทยาลัยพระธรรมทูต แบ่งส่วนงานออกเป็น ๒ ส่วน ดังนี้ 

๑. สํานักงานวิทยาลัย
๒. สํานักงานวิชาการ

และได้มีประกาศมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เรื่อง ภารกิจ อํานาจหน้าที่ และความรับผิดชอบของส่วนงานในมหาวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๕๗ ประกาศ ณ วันที่ ๒๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๙

วิทยาลัยพระธรรมทูตมีภารกิจเกี่ยวกับงานการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาพระธรรมทูต จัดการฝึกอบรมพระธรรม ทูต วิจัยพัฒนารูปแบบและวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งในประเทศและต่างประเทศ

๑.สํานักงานวิทยาลัย มีอํานาจหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับงานบริหาร และงาน สารสนเทศของวิทยาลัย และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

๑.๑ กลุ่มงานบริหาร ปฏิบัติงานด้านธุรการ ประสานงานด้านงบประมาณ การเงิน การ บัญชี พัสดุ นโยบายและแผนพัฒนา รวมทั้งประสานงานกับส่วนงานที่เกี่ยวข้องและปฏิบัติงาน อื่นที่เกี่ยวข้อง หรือที่ได้รับมอบหมาย

๑.๒ กลุ่มงานวางแผน วิจัยและพัฒนา ปฏิบัติงานศึกษาวิเคราะห์ ดําเนินการจัด โครงสร้าง ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อรวบรวม จัดเก็บรักษาข้อมูลของวิทยาลัยให้เป็น ระบบ และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

๒.สํานักงานวิชาการ มีอํานาจหน้าที่และความรับผิดชอบ เกี่ยวกับงานวางแผนและ พัฒนาหลักสูตร งานวิจัยและพัฒนา และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

๒.๑ กลุ่มงานวางแผนทะเบียนวัดผลและสารสนเทศ ปฏิบัติงานวางแผนและพัฒนา หลักสูตรพระธรรมทูตทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของ วิทยาลัย และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

๒.๒ กลุ่มงานวิชาการและคุณภาพการศึกษา ปฏิบัติงานจัดทําการศึกษาวิเคราะห์ ประเมินผล และพัฒนาวิทยาลัยพระธรรมทูต ให้เป็นที่แพร่หลาย และครอบคลุมนานาประเทศ และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

เมื่อมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้มีประกาศการจัดตั้งวิทยาลัยพระธรรม ทูตขึ้น โดยมีพระโสภณวชิราภรณ์ ดํารงตําแหน่งรักษาการผู้อํานวยการวิทยาลัยพระธรรมทูต ได้ดําเนินภารกิจการจัดฝึกอบรมพระธรรมทูตสายต่างประเทศต่อเนื่อง เป็นรุ่นที่ ๒๑ ปี พ.ศ. ๒๕๕๘ มีผู้ผ่านการอบรมจํานวน ๔๘ รูป เมื่อรวมสถิติการฝึกอบรมพระธรรมทูตตั้งแต่รุ่นที่ ๑ - ๒๑ มีจํานวนพระธรรมทูตผ่านการอบรมแล้ว ๑,๕๔๗ รูป ได้เดินทางไปเผยแผ่ พระพุทธศาสนาทั่วโลก มีจํานวนวัดในต่างประเทศถึง ๓๔ ประเทศ